Βιβλιοδέτης, Βιβλιοαμφιεστής, Σταχωτής

[pluton]

Το εργαλεία αυτό ονομάζεται "τεζάκι" είναι ο τόπος που γίνεται η ραφή του βιβλίου.

Αυτό είναι ένα τεζάκι ιδιοκατασκευή



Τεζάκι του εμπορίου.

[pluton]

Το κόκκαλο είναι βασικό εργαλείο, φυσικά πολλοί χρησιμοποιούν ακόμα και μια τσατσάρα όταν δεν το έχουν.





Το κόκκαλο βιβλιοδεσίας (bone folder) είναι ένα μικρό εύχρηστο εργαλείο, το δεξί χέρι του τεχνίτη. Θυμίζει τα εργαλεία του πρωτόγονου ανθρώπου, άλλωστε ο άνθρωπος έμαθε να χρησιμοποίει εργαλεία για να αυξάνει την ικανότητα των χεριών του.

Μπορεί να είναι φτιαγμένο από φυσικό κόκαλο, από πλαστικό ή από teflon, έχω βρει αναφορές στο internet και για άλλα φτιαγμένα από ξύλο.



Χρησιμοποιείται για να διπλώσει, πικμάρει, κολλήσει, διαχωρίσει, σημαδέψει.

Το χρησιμοποιεί τόσο ο βιβλιοδέτης όσο και ο χρυσωτής.

Εδώ κάποιος κατασκευάζει κόκκαλο μόνος του.



https://parkslibrarypreservation.wordpr ... /02/bones/

http://ergastirivivliodesias.blogspot.g ... -post.html

[Freisinniger]

Το εργαλεία αυτό ονομάζεται "τεζάκι" είναι ο τόπος που γίνεται η ραφή του βιβλίου.

Αυτό είναι ένα τεζάκι ιδιοκατασκευή



Τεζάκι του εμπορίου.

αυτό όμως είναι για τα παλιά βιβλία, αν δεν κάνω λάθος, τα νέα έχουν κολλα στα πλάγια

[pluton]

Το εργαλεία αυτό ονομάζεται "τεζάκι" είναι ο τόπος που γίνεται η ραφή του βιβλίου.

Αυτό είναι ένα τεζάκι ιδιοκατασκευή



Τεζάκι του εμπορίου.

αυτό όμως είναι για τα παλιά βιβλία, αν δεν κάνω λάθος, τα νέα έχουν κολλα στα πλάγια

Mιλάω για την χειροποίητη βιβλιοδεσία, αυτό που περιγράφεις είναι η βιομηχανική βιβλιοδεσία.

Έλεγα να μιλήσω λίγο αργότερα για τα είδη βιβλιοδεσία αλλά μιας και το άνοιξες το θέμα.

Υπάρχει λοιπόν η Ελληνική βιβλιοδεσία (η Βυζαντινή), υπάρχει η Ευρωπαϊκή βιβλιοδεσία που χωρίζεται σε δύο τεχνικές:
Α Το καπάκι
Β Το περαστό.
Υπάρχει η βιβλιοδεσία που κολλάμε φύλλα (αυτή μοιάζει με την βιβλιοδεσία που περιέγραψες).

Και υπάρχει και βιομηχανική βιβλιοδεσία. Εκεί τα βιβλία μπορεί:

Ι Να κολλιούνται
ΙΙ Να ράβονται σε μηχανήματα.

Σήμερα στην χειροποίητη βιβλιοδεσία η πλειοψηφία των βιβλίων γίνονται με τον Ευρωπαικό τρόπο (είναι ευκολότερος, ταχύτερος και απαιτούνται λιγότερες δεξιότητες ).

Κατά την γνώμη μου καλύτερη βιβλιοδεσία είναι η Βυζαντινή (εδώ όμως υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα).
Τα βιβλία που βιβλιοδετούνται με τον Βυζαντινό τρόπο είναι ογκοδέστερα και είναι δυσκολότερη η αποθήκευσή τους σε βιβλιοθήκες.



Βιβλίο σταχωμένο με την Βυζαντινή τεχνική. Βλέπετε την χαρακτηριστική εξόγκωση που κάνει το καπάκι στο αριστερό μέρος, αλλά και τα καρφία πάνω στο καπάκι (συνήθως τα βυζαντινά βιβλία δεν ήταν για να στέκονται όρθια αλλά πλαγιαστά.



Φτιάχνοντας το καπάκι με την Βυζαντινή τεχνική. (συνήθως γινόντανε από ξύλο και όχι από χαρτόνι).



Το ράψιμο είναι πολύ πιο πολύπλοκο και διατηρεί φυσικά το βιβλίο καλύτερα.



Δεξιά ένα βιβλίο φτιαγμένο με τον Βυζαντινό τρόπο και αριστερά ένα με Ευρωπαϊκό τρόπο.

Είναι ολοφάνερη η διαφορά ο Ελληνικός (Βυζαντινός) τρόπος είναι πολύ καλύτερος. Και φυσικά πως θα μπορούσε να είναι διαφορετικά τα πράγματα. (επ ευκαιρία μήπως κάποιος θα μπορούσε να μας δείξει κάποια μέθοδο βιβλιοδεσίας με σλαβικό, κροατικό, αλβανικό κλπ τρόπο;).

Θα πρέπει να πούμε ότι και ο Ευρωπαϊκός τρόπος βιβλιοδεσίας "πάτησε" στον Βυζαντινό και εξελίχτηκε από εκεί ξεκινώντας.

[pluton]

Θα πρέπει να πούμε ότι υπάρχουν εξαίρετοι βιβλιοδέτες, και άριστα βιβλιοδετεία καθώς και μηχανές στο Άγιο Όρος (κάποια από αυτά είχα την τύχη να τα επισκεφτώ) ... κυρίως όμως αναζήτησα και βρήκα σε εκδόσεις τις δουλειές τους.



Εργασία μοναχού στο τεζάκι.

[pluton]

Όπως σ όλα τα εργαλεία υπάρχουν εργαλεία του εμπορίου και ιδιοκατασκευές.











Υπάρχουν πρέσες παλιές πραγματικά κομψοτεχνήματα .......... φυσικά κάποιες χρησιμοποιούνται πια σαν διακοσμητικά σε σαλόνια.
















Αυτές είναι μερικές πρέσες σύγχρονες ιδιοκατασκευασμένες.

[pluton]

Οριζόντια πρέσα για σφύρισμα



Στο εργαλείο βλέπετε κάτι κεσέδες, αυτά είναι ρυζόκολλα (θα μιλήσουμε τι κόλλα χρησιμοποιείται στην συνέχεια).



Εδώ βλέπεις να γίνεται κόλλημα βιβλίου στην οριζόντια πρέσα στην κάτω φωτογραφία (επάνω βλέπεις ραμμένο βιβλίο, είναι δύο διαφορετικές βιβλιοδεσίες) οι πολύ μοντέρνοι βιβλιοδέτες για να μη μπαίνουν στην διαδικασία της ραφής και εκμεταλλευόμενοι την άγνοια σε αυτά τα ζητήματα του κόσμου εφαρμόζουν την πιο κάτω μέθοδο (όπως και να έχει το χειροποίητο κολλητό είναι καλύτερο από το βιομηχανοποιημένο κολλητό βιβλίο). Θα προσέξατε στην τελευταία φωτογραφία ένα πριόνι δεξιά με το πριόνι ο βιβλιοαμφιεστής έχει πριονίσει στην ράχη του βιβλίου τα αυλάκια που βλέπετε, πριόνισμα γίνεται και για να δημιουργηθούν αυλάκια όταν ράβουμε το βιβλίο, στο κολλητό χειροποίητο βιβλίο τα αυλάκια αυτά γίνονται για να εισχωρήσει η κόλλα.... στο βιομηχανικό κόλλημα δεν γίνεται πριόνισμα.

[pluton]

Μηχανές κοπής




Χρησιμοποιείται για την κοπή κυρίως μέχρι και 18σέλιδων τυπογραφικών.

Χειροκίνητα κοπτικά χαρτιών.



Το μαχαίρι κατεβαίνει με τον μοχλό.





Το μαχαίρι κατεβαίνει με το μοχλό (πιθανότατα είναι το πίσω μέρος μηχανής σαν την πιο πάνω φωτογραφία).

















Το μαχαίρι κατεβαίνει με τον κυκλικό τροχό που βρίσκεται δεξιά (είναι η συνηθέστερη χειροκίνητη μηχανή με τον τροχό δεξιά).

Τα μηχανήματα αυτά είναι υπέροχα σήμερα όσοι έχουν τέτοια εργαλεία τα προσέχουν ιδιαίτερα διότι σπανίζουν τα ανταλλακτικά τους μιας και οι βιομηχανίες που τα έβγαλαν είναι του προηγούμενου αιώνα και έχουν κλείσει.

Τέτοια μηχανήματα υπάρχουν σε βιβλιοδετεία (δεν τα χρησιμοποιούν τα έχουν για ανάμνηση και διακόσμηση), σε χομπίστες βιβλιοδέτες, στο Άγιο Όρος έχω δει και σε σε σαλόνια σπιτιών σαν διακοσμητικά.

Όταν τα χρησιμοποιούσαν αν ήταν να κοπεί μικρή ποσότητα τα χρησιμοποιούσε ένας τεχνίτης, αλλιώς τα δούλευαν ζευγάρια, έμπειρων τεχνιτών διότι όποια απροσεξία ή κακή συνενόηση σήμαινε ακρωτηριασμό του τεχνίτη που ρύθμιζε το χαρτί που θα κοβόταν.

Το πιο πάνω ισχύει και για τις ηλεκτροκίνητες μηχανές, οι οποίες με τον καιρό χαλάνε και μπορεί να ανεβοκατεβαίνει ανεξέλεγκτα το μαχαίρι. Την δουλειά την κάνουν πάντα έμπειροι τεχνίτες.






Ηλεκτροκίνητη μηχανή κοπής. Υπάρχουν ακόμα πιο σύγχρονα μηχανήματα (αυτή απ ότι βλέπω κινείται με ηλεκτρισμό κατεβάζοντας τον μοχλό δεξιά) σήμερα αυτά γίνονται με ένα κουμπί ακόμα και το βάθος κοπής ρυθμίζεται με σύγχρονα μέσα.

[pluton]

Χρυσοτύπης διακοσμεί βιβλίο, τα εργαλεία που βλέπετε μπροστά σας είναι εργαλεία διακόσμησης.











Υπέροχα τέτοια εργαλεία υπάρχουν στο Άγιο Όρος....


Ο πάγκος του τσαγκάρη.



Όλα τα εργαλεία του τσαγκάρη είναι απαραίτητα στον βιβλιοδέτη, έτσι πολλοί ερασιτέχνες σταχωτές τα προμηθεύονται από καταστήματα στου Ψυρή ή σε παλαιοπωλεία.

[pluton]

Κόλλες

Οι παλιοί σταχωτές χρησιμοποιούσαν ψαρόκολλα



Είχαν ένα τέτοιο σύστημα πάνω σε μια εστία, ο μεγάλος κουβάς είχε νερό στον μικρό έβαζαν την ψαρόκολλα που ήταν ένα στρογγυλό στερεό υλικό μεγέθους 50 πόντων και διαμέτρου 10-15 πόντους σαν ένα κουτσουράκι που καίμε στο τζάκι. Αυτό έλιωνε και το χρησιμοποιούσαν για να κολλάνε τα βιβλία ότι δεν χρησιμοποιείτο και έμενε στον μικρό κουβά το ξανά έλιωναν την επόμενη φορά με ότι έμεινε από το στρόγγυλο κόμματι.

Σήμερα την ψαρόκολλα δεν την χρησιμοποιούν οι βιβλιοδέτες αλλά οι κατασκευαστές παραδοσιακών μουσικών οργάνων. Και στην αγορά έχει αυτή την μορφή.



Σήμερα χρησιμοποιείται ρυζόκολλα και την αγοράζουν από καταστήματα με υλικά υποδηματοποιίας... είναι ένας χυλός που μοιάζει με γιαούρτι (λίγο πιο σκούρο).

Και κόλλα βιβλιοδεσίας



Την αγοράζεις από χρωματοπωλεία ή βιβλιοπωλεία.

Όποιοι κάνουν αφισοκόλληση και έχουν κόλλα σκόνη (πριν την αραίωση με νερό για την αφισοκόλληση) μπορούν να την χρησιμοποιήσουν μαζί με ρυζόκολλα σε κάποια αναλογία, το μαθαίνεις εμπειρικά αυτό, κάνει την ρυζόκολλα πιο ισχυρή και πιο στέρεη (θα χρειαστεί πιθανά μεγαλύτερη ποσότητα νερού).

Επίσης πολλοί υπό αναλογία πάντα αναμιγνύουν ρυζόκολλα με κόλλα βιβλιοδεσίας κάνει το μίγμα πιο ισχυρό (αυτά τα πράγματα χρειάζονται δοκιμές).

Σε περιόδους δύσκολες πχ εξόριστοι, φυλακισμένοι χρησιμοποιούσαν λιωμένο βρασμένο μακαρόνι σαν μέσο συγκόλλησης και βιβλιοδεσίας. Δεν έχει τις ιδιότητες της κόλλας αλλά στην ανάγκη κάτι κάνει, θα πρέπει να πούμε ότι τέτοια συγκόλληση δημιουργεί μικροοργανισμούς με τον καιρό που τρώνε το λιωμένο μακαρόνι αλλά και το χαρτί του βιβλίου... το φαινόμενο αυτό παρατηρήθηκε και στην ψαρόκολλα (ίσως είναι ένας λόγος που σταμάτησε η χρήση της).