Ιταλικές βαρβαρότητες στην Κατοχή

[pluton]

Ο Διαμάντης (αποκαλούσε τον ευατό του αρχηγό και εκπρόσωπο των Βλάχων της Κάτω Βαλκανικής) περιόδευε συνεχώς τις περιοχές αυτές προπαγανδίζοντας την αναβίωση της «5ης ρωμαϊκής λεγεώνας».... το όνομα της οποίας προήλθε από την επιχειρηματολογία που είχαν προετοιμάσει οι Ιταλοί πριν τον πόλεμο, ότι οι Βλάχοι είναι απόγονοι της 5ης Ρωμαϊκής Λεγεώνας (Legio V Macedonica), και προσπαθώντας να στρατολογήσει σ΄ αυτήν Βλάχους, χωρίς αποτέλεσμα. Αποτυχία σημείωσαν επίσης οι προσπάθειές του να εντάξει στις ένοπλες ομάδες του, Βλάχους αξιωματικούς του Ελληνικού Στρατού και άλλα εξέχοντα μέλη της θεσσαλικής κοινωνίας, βλαχικής καταγωγής.



Κάποια επιφανή μέλη της κοινωνίας της περιοχής, που αποτελούσαν κάτι σαν πολιτική επιτροπή, δημοσίευσαν σε εφημερίδα της Θεσσαλίας, ένα μανιφέστο υπέρ της Λεγεώνας και του Πριγκηπάτου, υπογράφοντας με τα βλάχικα ονοματεπώνυμά τους.


Οι γερμανικές αρχές κατοχής αντιμετώπιζαν με σκεπτικισμό και καχυποψία όλες αυτές τις ιταλικές μηχανορραφίες, γιατί κατά βάθος δεν είχαν μεγάλη εμπιστοσύνη στους συμμάχους τους Αυτό έγινε αντιληπτό από πολλούς εξέχοντες Βλάχους, όπως ο πολιτικός Αβέρωφ Τοσίτσας, που αποτόλμησαν, παρά την ιταλική λογοκρισία, να δημοσιεύσουν σε αθηναϊκές εφημερίδες άρθρα κατά της κίνησης του Διαμάντη.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Βλάχοι λεγεωνάριοι στο Βουκουρέστι (1937) χαιρετούν φασιστικά στην κηδεία των δύο μελών της Σιδηράς Φρουράς, που έπεσαν στον ισπανικό Εμφύλιο.
(Πηγή: Εθνικά Αρχεία Ρουμανίας).

Τον Σεπτέμβριο ο Διαμάντης επισκέπτεται τον διορισμένο από τους Γερμανούς πρωθυπουργό Γεώργιο Τσολάκογλου και του υποβάλλει υπόμνημα με ημερομηνία 25/9/1941 ζητώντας δικαιώματα για τους Βλάχους, ίδρυση σχολείων, οικονομική ενίσχυση και ανάμεσα στα άλλα να διορίζονται «Οι Νομάρχαι και οι Δήμαρχοι Ηπείρου, Πίνδου, Θεσσαλίας και Μακεδονίας, όπου υπάρχουν εις τας ως άνω περιοχάς αμιγείς συνοικισμοί Βλάχων ή μικτοί τοιούτοι Βλάχων και Ελλήνων», από κοινού μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης και του ιδίου «υπό την ιδιότητά του ως αντιπροσώπου των Βλαχικών Κοινοτήτων της Πίνδου, Ηπείρου, Θεσσαλίας και Μακεδονίας με την προηγουμένην έγκρισιν των Αρχών Κατοχής, ήτοι των Γερμανών διά την περιοχήν Θεσσαλονίκης και των Ιταλών διά την υπό της Ιταλίας κατεχομένην ζώνην.»

Ο Διαμάντης, με τη βοήθεια των ιταλικών αρχών, προχωρά σε αντικατάσταση δημάρχων, ίδρυση ρουμάνικων σχολείων, παρακράτηση εμπορευμάτων και αγαθών καθώς και εξαναγκασμό κατοίκων να μπουν στην οργάνωση των λεγεωναρίων και συνέχιση των επιδρομών στα χωριά για όπλα που είχαν αποκρύψει οι κάτοικοι.

Τα μέλη της Λεγεώνας τύγχαναν ευεργετικών ρυθμίσεων ως προς την τυροκόμηση ενώ σταδιακά συγκροτούνται και ένοπλα ενισχύοντας τις ιταλικές κατοχικές αρχές.

Ο πρωθυπουργός Τσολάκογλου (βλάχικης επίσης καταγωγής), εξέδωσε εγκύκλιο στις 13 Μαρτίου 1942 προς τους Νομάρχες όπου αναφέρεται «συστηματική δράσις ξένων προπαγανδιστών», ότι «σκορπίζουν άφθονο χρήμα», ότι «δελεάζουν το λαό με τρόφιμα», ότι εκβιάζουν κατοίκους χωριών με παρουσία «αξιωματικού ή υπαξιωματικού των ξένων στρατευμάτων».

Προειδοποιεί ότι «Ο πόλεμος δεν έληξε. Συνεχίζεται εισέτι ειρηνικώς εν τη Ελλάδι...» και ζητά «οι υπάλληλοι και τα όργανα της τάξεως» να μην «υποκύπτουν εις τας θρασείας ενεργείας των εκβιαστών και των οργάνων των πραπαγανδών», καθώς και να διαμαρτύρονται «εις τα Φρουραρχεία των Αρχών Κατοχής» και να τον τηρούν «ενήμερον διά τηλεγραφικών και ταχυδρομικών αναφορών δι' οιουδήποτε άλλου μέσου, επιβαλλομένου από τας ειδικάς περιστάσεις υφ' ας τελούμεν» και να διαφωτίζουν «επιμόνως την κοινήν γνώμην, όπως μη πίπτει θύμα της πλεκτάνης».

[Τλαξκαλτέκος]

Τι παίζει με τον πατέρα του Μέρτζου ; Διακινείται πως ήταν και αυτός με τον Διαμάντη : https://en.wikipedia.org/wiki/Alcibiade ... ied_Greece

Τον Φεβρουάριο του 1942 δημοσιεύτηκε σε εφημερίδες της Θεσσαλίας το «Μανιφέστο των Βλάχων» το οποίο υπέγραφαν ο Διαμάντης ως «Αρχηγός και εκπρόσωπος των Βλάχων της κάτω Βαλκανικής» και ορισμένοι επιφανείς Βλάχοι, μερικοί από τους οποίους δήλωσαν λίγο αργότερα ότι η υπογραφή τους δεν τέθηκε με την άδειά τους, αποκηρύσσοντάς το.

https://el.wikipedia.org/wiki/Αλκιβιάδη ... Βιογραφικό


Αυτό έχω δεί να το λέει και ο Καλλιανιώτης στο διδακτορικό του ( "Οι Πρόσφυγες στην Δυτική Μακεδονία το 1941 - 1949", σελ. 186, 2η παράγραφος ) για τον Τζιότζιο :

Ο ηλικιωµένος απόστρατος Βλάχος συνταγµατάρχης Βασίλειος Τζιότζιος από τον Αµάραντο Καλαµπάκας, παλαιός στρατιωτικός διοικητής ∆υτικής Μακεδονίας(57) που το όνοµά του είχε γραφεί στη λίστα υποστηρικτών του Βλάχου «αυτονοµιστή» Αλκιβιάδη ∆ιαµάντη (58) προφανώς χωρίς τη θέληση του, αφού ο Τζιότζιος επαφιόταν µε συµµαχικό κατασκοπευτικό δίκτυο. Στην αρχή προσπάθησε να σχηµατίσει ανεξάρτητη ανταρτική οµάδα τον Κόζιακα,(59) αλλά έπειτα συνεβλήθη (αναγκαστικά) µε τον ΕΛΑΣ. Τα στοιχεία γι' αυτόν είναι λιγοστά. Η πληροφορία ότι τραυµατίστηκε σε σύγκρουση µεταξύ «ΕΑΜ» και «ΠΑΟ» και πέθανε στις αρχές του 1944, (60) είναι µάλλον παραπλανητική και περισσότερο αληθινή είναι η άποψη ότι πέθανε άρρωστος στα Τρίκαλα, εγκαταλείποντας τον ΕΛΑΣ.

57 Έλεγχος (22.1.26) 3
58 ΓΕΣ/∆ΙΣ. ΑΕΑ, 8/3, Αρχηγός Βλάχων Κάτω Βαλκανικής και άλλοι εκπρόσωποι, Επιβεβαιωτική απάντηση, 1-3-1942
59 Στέφανος Μιστάρας, «Ευθύµιος Μιστάρας: «Ο πατέρας των όπλων» της Εθνικής Αντίστασης στη Θεσσαλία», στο Το έπος του ΄40 και η Εθνική Αντίσταση στη Θεσσαλία 1941 -1944, Ε∆ΙΑ ν. Λάρισας, Λάρισα 2004, 185-97, σ. 193
60 ∆ΙΑΥΕ, ΚΥΒΚΑ 1944, Φ. 11.4, απόρρητα έγγραφα, ανώνυµη έκθεση µάλλον µέλους του Ε∆ΕΣ, χρονολογηµένη µετά το Φεβρουάριο του 1944

[pluton]

Παράλληλα διόρισε Νομάρχη Τρικάλων τον Θ. Σαράντη, πρώην αξιωματικό της Σχολής Ευελπίδων επίσης βλάχικης καταγωγής (και από τους ελάχιστους που προπολεμικά είχαν εκπαιδευτεί στον «μυστικό πόλεμο») με σκοπό την αντιμετώπιση της κατάστασης. Με συνεχή υπομνήματα προς τις Γερμανικές αρχές, προσπάθησε να αποκρούσει τα αυτονομιστικά σχέδια του Διαμάντη και των Ιταλών.


Το ΕΑΜ (με την «Ένωση Ελλήνων Κουτσοβλάχων Εθνικοαπελευθερωτική και Εκπολιτιστική Οργάνωση» έβγαζε προκηρύξεις και την εφημερίδα Κουτσόβλαχος) αλλά και η «Φιλική Εταιρεία», αντιστασιακή οργάνωσε με επικεφαλής τον πολιτικό Γ. Αβέρωφ-Τοσίτσα και το Νικόλαος Ράπτης, που δημιουργήθηκε τον Μάιο του 1941, πολέμησαν με κάθε τρόπο την αυτονομιστική δράση των Λεγεωναρίων, αρχίζοντας με τη διαφώτιση του βλαχόφωνου πληθυσμού και περνώντας σε δυναμική αναμέτρηση μαζί τους.

Στα Τρίκαλα ο Διοικητής της Χωροφυλακής, Μοίραρχος Χρήστος Κούρτης πυρπόλησε αποθήκη υλικού που προοριζόταν για τους αυτονομιστές, ενώ από τα μέσα του 1942 έως τον χειμώνα του 1942-43 ο Άρης Βελουχιώτης θα στείλει στη Θεσσαλία επίλεκτο τμήμα του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τον καπετάνιο Νάκο Μπελή και με αποστολή την εκμηδένιση της Λεγεώνας.




Μάλιστα γράφτηκε σχετικό δημοτικό με την δράση του Νάκο Μπελή:

«Εγώ είμαι ο Νάκος ο Μπελλής, καμάρι της Ομβριακής
Εγώ κι αν βγήκα στο κλαρί, βγήκα για αιτία σοβαρή
Εχω γυναίκα και παιδιά, μα βγήκα για τη λευτεριά
Κλάψε με μάνα μου γλυκιά, κλάψε τα έρμα μου παιδιά
Τρέμουνε σαν ακούν Μπελλή, προδότες, βλάχοι κι Ιταλοί».

[pluton]

Πραγματικά ο ΕΛΑΣ σε σύντομο χρονικό διάστημα διέλυσε όλες τις αυτονομιστικές ομάδες, χαρακτηριστικό δε είναι το ότι όσες φορές κάποια μονάδα του ΕΛΑΣ επιχειρούσε εναντίων Λεγεωναρίων και εκεί κοντά υπήρχε Σταθμός Χωροφυλακής, οι Χωροφύλακες όχι μόνο δεν επεμβαίνανε, αλλά πρόθυμα παρέδιδαν τα όπλα τους στους αντάρτες.



Στην περιοχή των Δ. Χασίων, στην Κουτσούφλιανη, τμήμα του Υπαρχηγείου Χασίων του ΕΛΑΣ με επικεφαλής τον Νίκο Ζαραλή, εκτέλεσε τον τοπικό αρχηγό των Λεγεωναρίων Βαζούρα με αποτέλεσμα την πλήρη διάλυση της Λεγεώνας στην περιοχή εκείνη.


Άλλες ομάδες του ΕΛΑΣ προχώρησαν σε επιδεικτικές εκτελέσεις επίλεκτων και σημαντικών των αυτονομιστών, πανικοβάλοντας τους υπόλοιπους, έτσι ώστε έως το 1943 να μην υφίστανται πουθενά ομάδες Λεγεωναρίων, εκτός από την Ελασσόνα και την Λάρισα. Κάποιοι σκορπίστηκαν σε κάμποσες πόλεις της Μακεδονίας και κατέλαβαν τα σπίτια των Εβραίων που είχαν σταλεί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.


Ο καπετάν Μπελής, όταν ουσιαστικά ολοκλήρωσε την αποστολή του έστειλε συμβολικά το μαύρο καλπάκι ενός από τους τελευταίους Λεγεωνάριους στον Άρη, ο οποίος το φόρεσε και αυτή ήταν η αρχή των «Μαυροσκούφηδων», των επίλεκτων ελασιτών που συνόδευαν τον αρχικαπετάνιο του ΕΛΑΣ.

[pluton]

Ο «Πρίγκιπας Διαμάντης», ήδη από το 1942, είχε καταφύγει απογοητευμένος για το Βουκουρέστι, ενώ ο «Πρόεδρος» Ν. Ματούσης, αφού μάταια προσπάθησε, με τις πλάτες των Ιταλών, να υπουργοποιηθεί στην Αθήνα, ίδρυσε μικρό φασιστικό κόμμα την εθνικοσοσιαλιστική Οργάνωση Πρωτοπόρων Νέας Ευρώπης (ΟΠΝΕ) στην οποία συμμετείχαν μεταξύ άλλων ο Ανδρέας Κονδάκης και ο Γεώργιος Μερκούρης.




ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Παρέλαση τμήματος της Σιδηράς Φρουράς («Garda de Fier») στον ισπανικό εμφύλιο.
(πηγή: Εθνικά Αρχεία Ρουμανίας)


Ο Ραποτίκας, μετά τη διάλυση της Λεγεώνας το 1943, κατέφυγε στην Κατερίνη, όπου είχε συστήσει μια συμμορία με άλλους εγκληματίες αλβανικής καταγωγής.
Η τύχη των μελών της Λεγεώνας σε γενικές γραμμές είναι η πιο κάτω:

Ο Αλκιβιάδης Διαμάντης έφυγε για τη Ρουμανία το 1942, όπου αργότερα, το 1948, φυλακίστηκε από την κυβέρνηση με την κατηγορία της συνωμοσίας ενάντια στο κράτος. Πέθανε στη φυλακή λίγους μήνες αργότερα τον Ιούλιο του 1948. Στην Ελλάδα είχε καταδικαστεί σε θάνατο από τα Ειδικά Δικαστήρια Δοσιλόγων που συστάθηκαν από το 1945.


Ο Νικόλαος Ματούσης εγκατέλειψε και αυτός την Ελλάδα για τη Ρουμανία, ένα χρόνο αργότερα, το 1943 όπου και αυτός φυλακίστηκε από τη νέα Ρουμανική κυβέρνηση που προέκυψε μετά τη λήξη του πολέμου. Στην Ελλάδα είχε καταδικαστεί και αυτός σε θάνατο από τα Ειδικά Δικαστήρια Δωσιλόγων. Το 1964, μετά από αίτηση της Ελλάδας, παραδόθηκε από τη Ρουμανία στα χέρια των ελληνικών αρχών το 1964 και ζήτησε να δικαστεί εκ νέου. Αφέθηκε ελεύθερος και τα πολιτικά δικαιώματά του αποκαταστάθηκαν πλήρως την επόμενη δεκαετία. Μέχρι το θάνατό του, το 1981, έζησε στην Αθήνα και στη Λάρισα.

Η μοίρα ενός βασικού οργανωτή των Λεγεωναρίων, του Β. Ραποτίκα, ο οποίος στις 8 Φεβρουαρίου 1943 είχε παρελάσει στην Λάρισα με την ομάδα του, σέρνοντας στο χώμα την Ελληνική Σημαία.

Όταν κατέφυγε στο σπίτι του λιθοβολήθηκε μέχρι θανάτου από τις γυναίκες του χωριού του.


Τα μέλη της Ρωμαϊκής Λεγεώνας που δεν έφυγαν στη Ρουμανία, δικάστηκαν στα Ειδικά Δικαστήρια Δοσιλόγων τα οποία συστάθηκαν από το 1945 μέχρι το 1947. Κατηγορήθηκαν ως δωσίλογοι 617 άνθρωποι και από αυτούς καταδικάστηκαν οι 152, ενώ δεν έλαβαν ποινή 91 λόγω δεδικασμένου (είχαν ήδη καταδικαστεί για άλλα αδικήματα) και για 55 έπαυσε η δίωξη λόγω θανάτου (σε αρκετές περιπτώσεις, τους είχαν σκοτώσει οι αντιστασιακοί). Αθώοι κρίθηκαν οι 319.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Τα σχέδια διαμελισμού της Ελλάδας από τους κατακτητές και η ματαίωσή τους από την Εθνική Αντίσταση του , Δημήτρη Σαραντάκου.
Τα παιδιά της λύκαινας του Στ Παπαγιάννη. Εκδόσεις Σοκόλη
Κουτσοβλαχικό ζήτημα του Ε Αβέρωφ.
Αρχεία Εθνικής Αντίστασης (1941-1944) της ΔΙΣ
ΤΟ ΝΕΦΕΛΩΔΕΣ ΠΡΙΓΚΙΠΑΤΟ ΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ ΚΑΙ Η ΡΩΜΑΙΚΗ ΛΕΓΕΩΝΑ του Δημοσθένη Κούκουνα

Απομνημονεύματα του Γεωργίου Κ. Τσολάκογλου, Εκδόσεις Ακροπόλεως

[Τλαξκαλτέκος]

Έλληνες και Ιταλοί το 1940

Διονύσης Ν. Μουσμούτης

Οι σύγχρονοι πόλεμοι του 20ού αιώνα, πόλεμοι ολοκληρωτικοί, πόλεμοι των κληρωτών, δεν παίχτηκαν μόνο στο επίπεδο των μεγάλων στρατηγών των επιτελείων αλλά απαιτούσαν συνολική κινητοποίηση της κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα. Και όπως έχει εύστοχα ειπωθεί, η ελληνική κοινωνία πήγε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 σύσσωμη. Την ελληνική νίκη την καθόρισαν κάποιοι κρίσιμοι παράγοντες: το είδος του οπλισμού και η εκπαίδευση του στρατεύματος, τα ζητήματα επιμελητείας και μεταφορών, η εξοικείωση με τη γεωγραφία και τις ακραίες συνθήκες διαβίωσης, καθώς και η ποιότητα των μεσαίων στελεχών και ιδίως των εφέδρων.

Η μεταξική προπαγάνδα δημιούργησε με έντεχνο τρόπο ένα ακλόνητο ηθικό οικοδόμημα. Οι Έλληνες στρατιώτες κλήθηκαν να υπερασπιστούν την πατρίδα τους απέναντι σε μια άνανδρη επίθεση. Ο Έλληνας στρατιώτης προβλήθηκε ως ο συνεχιστής των 300 Σπαρτιατών, των υπερασπιστών της Βασιλεύουσας και των ηρώων του 1821 στην αιώνια μάχη του φωτός εναντίον του σκοταδισμού, του πολιτισμού εναντίον της βαρβαρότητας, της κλασικής Ελλάδας εναντίον του αγροίκου Λάτιου. Οι Έλληνες εγκολπώθηκαν τον ρόλο αφού ήδη από τα παιδικά τους χρόνια είχαν γαλουχηθεί με αυτά τα ιστορικά παραδείγματα, όχι μόνο στο επίπεδο του σχολείου αλλά και σε εκείνο της οικογένειας καθώς και ευρύτερων κοινωνικών μονάδων.

Ο ελληνικός στρατός απαρτιζόταν ούτως ή άλλως από παιδιά της υπαίθρου, συνήθως εξοικειωμένα με τις σκληρές συνθήκες του βουνού. Οι Έλληνες έφεδροι αξιωματικοί, μορφωμένα παιδιά, που είχαν ανατραφεί στις ποικίλες συλλογικότητες του Μεσοπολέμου, μπορούσαν να συνεννοηθούν και να επιβληθούν στα αγροτόπαιδα που είχαν στον λόχο τους, γιατί οι τοπικές κουλτούρες ήταν εκείνες της «τιμής και της ντροπής». Οι ιεραρχίες λειτουργούσαν ακόμη καλά. Η ελληνική προπαγάνδα είχε φτάσει στην υπερβολή παρουσιάζοντας έναν αντίπαλο που αναμφισβήτητα διέπραττε έγκλημα αλλά ταυτόχρονα ήταν γελοίος, ηττοπαθής και δειλός!

Ο ιταλικός στρατός επιτέθηκε στην Ελλάδα πιστεύοντας στη στρατιωτική του υπεροχή και στα ιδεολογικά του οράματα· η πολεμική διάθεση των εισβολέων ήταν ασυγκράτητη. Από ιταλικές και ελληνικές μαρτυρίες έχουν καταγραφεί πλήθος παράτολμες ενέργειες που έφταναν μέχρι την αυτοθυσία, ειδικότερα από τους επίλεκτους αλπινιστές της μεραρχίας «Τζούλια». Ο ενθουσιασμός ήταν διάχυτος στον ιταλικό στρατό εκείνες τις ημέρες.

Μετά τον πόλεμο οι Ιταλοί προσπάθησαν να επινοήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα «ελαφρυντικά» για την ήττα. Λοιδόρησαν τον φασιστικό επεκτατισμό, μίλησαν για λάθος αποφάσεις αποφάσεις της ανώτατης ηγεσίας, αποσιώπησαν απώλειες και ήττες, στηλίτευσαν την αναποτελεσματικότητα της αεροπορίας τους, παραπονέθηκαν ακόμη για το έλλειμμα οργάνωσης του ιταλικού στρατού, για την ποιότητα του οπλισμού του και την έλλειψη εφοδίων!

Στην Ιστορία είναι γνωστό ότι η αξία του ηττημένου δίνει δόξα στον νικητή. Για εκείνους που δεν πιστεύουν σε μαρτυρίες και αμφισβητούν τη μαχητικότητα του ιταλικού στρατού οι αριθμοί των νεκρών και των τραυματιών Ελλήνων είναι η καλύτερη απόδειξη. Τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι η ελληνική νίκη υπήρξε αποτέλεσμα υπεράνθρωπης προσπάθειας και πραγματοποιήθηκε αφού καταβλήθηκε βαρύτατο κόστος σε αίμα. Αναγνωρίζοντας τη μαχητική αξία του Ιταλού στρατιώτη, ουσιαστικά τιμούμε τους προγόνους μας που κέρδισαν την πρώτη νίκη επί του πανίσχυρου Άξονα.

http://www.iskiosiskiou.com/2018/11/1940-605.html

[Τλαξκαλτέκος]

Γερμανοί vs Ιταλοί στα Επτάνησα το 1943

Ο Χίτλερ συμπαθούσε τον Μουσολίνι , δεν εκτιμούσε όμως την μαχητική ικανότητα του ιταλικού στρατού. Οι Ιταλοί είχαν αποτύχει κατά την επίθεσή τους στην Ελλάδα , η ιταλική βασιλική δυναστεία αντιπαθούσε τη Γερμανία , ο ιταλικός στρατός δεν συμπεριφερόταν το ίδιο με τον γερμανικό απέναντι στους Τσέτνικς του Μιχαήλοβιτς στην Δαλματία και τέλος οι ήττες του ιταλικού στρατού ( 15 - 25/8/1942 περιοχή Σεραφίμοβιτς του ποταμού Ντον , 19/11/1942 σοβιετική επίθεση , 16/12/1942 ) στην Ρωσία είχαν σαν αποτέλεσμα την ιταλική απόσυρση απ' το σοβιετικό μέτωπο στις αρχές του '43 και την καταστροφή της 6ης Στρατιάς του στρατάρχη Πάουλους. Ο Μπενίτο Μουσολίνι είχε πει Οι στρατιώτες μου είναι γενναίοι , τους αξιωματικούς μου δεν τους εμπιστεύομαι. Εάν δεν τους απομακρύνω δεν θα υπάρξει βελτίωση. Ίσως αυτή η καταδίκη του σώματος των Ιταλών αξιωματικών να έδωσε άλλοθι στην σκληρή απόφαση του Χίτλερ να εκτελεστούν όλοι οι Ιταλοί βαθμοφόροι ως "υποκινητές στάσης". Οι Σύμμαχοι είχαν αφήσει να διαρρεύσει πως θα αποβιβάζονταν στην Βαλκανική. Ήταν ένας περισπασμός των Αγγλοαμερικανών για να παραπλανηθεί ο Χίτλερ. Οι Ιταλοί προετοίμαζαν τις αμυντικές γραμμές κατά μήκος των ελληνικών ακτών προσπαθώντας να αποδείξουν στους Γερμανούς πως αν και στερούνταν τα μέσα δεν τους έλειπε η επινοητικότητα.

Τον Μάιο του 1943 οι Σύμμαχοι προσέγγιζαν την Τυνησία τόσο απ' την Ανατολή όσο και απ' την Δύση και τα γερμανοϊταλικά στρατεύματα αποσύρθηκαν στην Ιταλία. Η Σικελία και η ηπειρωτική Ιταλία βομβαρδίστηκαν άγρια και το ηθικό του ιταλικού λαού κάμφθηκε. Οι Γερμανοί άρχισαν να μελετούν σχέδια για την αντιμετώπιση των Ιταλών στην Ιταλία , στην Γιουγκοσλαβία και στην Ελλάδα. Στις 24/7/1943 το Ανώτατο Φασιστικό συμβούλιο ανέτρεψε τον Ντούτσε και τον έθεσε υπό περιορισμό. Ο 72χρονος Ιταλός στρατάρχης Μπαντόλιο ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας με ανώτατο άρχοντα τον βασιλιά της Ιταλίας. Την 1/2/1943 εκπονήθηκε το σχέδιο Achse ( = Άξονας ) που προέβλεπε την αντιμετώπιση των ιταλικών στρατευμάτων. Στις 2/8 εκδόθηκαν οι πρώτες προειδοποιητικές διαταγές προς την ηγεσία των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων για την ειρηνική ή βίαιη μετακίνηση των ιταλικών στρατευμάτων και την αντικατάσταση τους με γερμανικά. Στις 8/9/1943 ο κυβερνήτης της Ιταλίας στρατάρχης Μπαντόλιο υπέγραψε ανακωχή με τον στρατηγό Αϊζενχάουερ , διοικητή των Συμμαχικών Δυνάμεων. Οι Έλληνες ενθουσιάστηκαν , οι Ιταλοί στρατιώτες ήταν επιφυλακτικοί ενώ οι Γερμανοί οργίστηκαν. Αμέσως τέθηκε σε εφαρμογή το γερμανικό σχέδιο Achse που προέβλεπε αντιμετώπιση της ιταλικής "προδοσίας". Και εφαρμόστηκε πρώτα στους Ιταλούς των Επτανήσων. Πάντως μετά την συνηθκολόγηση της χώρας τους 29.000 Ιταλοί στρατιώτες δήλωσαν πίστη στον φασισμό , επανεξοπλίστηκαν και συνέχισαν τον πόλεμο στο πλευρό των Γερμανών.


Ο αρχηγός των ιταλικών δυνάμεων στην Ελλάδα στρατηγός Κάρλο Βεκιαρέλι , αιχμάλωτος των Γερμανών , διέταξε την παράδοση των ιταλικών στρατευμάτων στους ναζί. Στην Ελλάδα 6 απ' τις 8 ιταλικές μεραρχίες διαλύθηκαν . Η Άκουι ( Κεφαλλονιά και Κέρκυρα - η αναγγελία του Μπαντόλιο έγινε πανηγυρικά δεκτή στην Κεφαλλονιά ) και η Πινερόλο όμως αντιστάθηκαν. Οι Γερμανοί τους θεώρησαν στασιαστές. Στην Άκουι έστειλαν προκήρυξη όπου μιλούσαν για την προδοσία του Μπαντόλιο απέναντι στον φασισμό και στον εθνικοσοσιαλισμό , πως η Άκουι είναι απομονωμένη στην Κέρκυρα και στην Κεφαλλονιά - συνεπώς χωρισμένη στα δύο , πως ο ένοπλος αγώνας της κατά των Γερμανών δεν έχει τύχη αφού περιβάλλεται από θάλασσα και δεν μπορεί να εφοδιαστεί, και τέλος αν συνεχίσουν την παράλογη αντίσταση θα συντριβούν και θα αιχμαλωτιστούν.



Κεφαλλονιά - Η μεγάλη τραγωδία

Στην Κεφαλλονιά Ιταλοί και Έλληνες ζούσαν σχετικά αρμονικά σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα. Είχε διατηρηθεί το τοπικό εμπόριο ( ελαιόλαδο , τσιγάρα κ.α. ) και οι Ιταλοί πλήρωναν με λιρέτες , νόμισμα ισχυρότερο απ' την δραχμή. Οι Ιταλοί βοηθούσαν οικονομικά τους ασθενέστερους Έλληνες. Έγιναν και γάμοι μεταξύ Ελληνίδων και Ιταλών στρατιωτών . Ο ορθόδοξος ιερέας έστελνε τις ληξιαρχικές πράξεις στην Ιταλία. Αν ο γάμος γινόταν με το παπικό δόγμα φρόντιζαν για την μεταγραφή της πράξης οι στρατιωτικοί ιερείς των κατοχικών στρατευμάτων. Περίπου 200 νύφες απ' την Κεφαλλονιά ακολούθησαν τους Ιταλούς συζύγους τους στην Ιταλία. Υπήρξαν βέβαια και σχέσεις που δεν κατέληξαν σε γάμο.

Στην Κεφαλονιά είχε τοποθετηθεί μικρή γερμανική δύναμη απ' το δεύτερο πενταήμερο του Αύγουστο του 1943 ( 1800 άνδρες , 25 αξιωματικοί , 10 κανόνια ) , αλλά το νησί βρισκόταν υπό την διοίκηση ιταλικής δύναμης 11.525 ( ή 12.025 ) ανδρών της μεραρχίας Άκουι . Οι γερμανοϊταλικές διαπραγματεύσεις για αφοπλισμό ( όλων των όπλων - ακόμη και του ατομικού οπλισμού των αξιωματικών ) και παράδοση των Ιταλών δεν τελεσφόρησαν ( πρωτοστατούσαν στις εκδηλώσεις για αντίσταση οι αξιωματικοί , αλλά και ιταλικά αντιφασιστικά , φιλοκομμουνιστικά , φιλοβασιλικά και φιλομπαντολιοϊκά στοιχεία * ) και στις 13/9 άρχισαν οι συγκρούσεις. Οι Έλληνες που εποφθαλμιούσαν τις ιταλικές αποθήκες όπλων τάχθηκαν με το μέρος των Ιταλών με προκήρυξη : "Ιταλοί στρατιώτες ... Οι Έλληνες πατριώτες είναι στο πλευρό σας." Οι Ιταλοί αντιμετώπισαν επιτυχημένα τις γερμανικές δυνάμεις του νησιού, οι οποίες αναγκάστηκαν να παραδοθούν ( 15/9 ) . Ένα γερμανικό σκάφος ( φορτηγίδα απ' την Πάτρα ) βυθίστηκε. Επίσης καταρρίφθηκε ένα αεροπλάνο κάθετης εφόρμησης Στούκα. Άρχισαν όμως να καταφθάνουν γερμανικές ενισχύσεις απ' την Πρέβεζα , οι οποίες αποβιβάστηκαν στην Κεφαλλονιά στις 20/9. Οι Γερμανοί νίκησαν χάρη στην ανώτερη μαχητική τους αξία. Οι Ιταλοί , αν και περισσότεροι , εμφάνιζαν μειωμένη διάθεση να πολεμήσουν. Στις 21/9 Οι Γερμανοί κατέλαβαν το Αργοστόλι. Στις 11/9 ο Χίτλερ είχε διατάξει να εκτελούνται μόνον οι Ιταλοί αξιωματικοί που πρόβαλλαν αντίσταση , αλλά στις 18/9 διέταξε να εκτελούνται όλοι οι αιχμάλωτοι ! Δεν θεωρούνταν αιχμάλωτοι πολέμου , αλλά στασιαστές και προδότες που δεν τους κάλυπτε καμία διεθνής Συνθήκη , αφού η κυβέρνηση Μπαντόλιο κήρυξε τον πόλεμο στην Γερμανία μόλις στις 13/10. Εκτελέστηκαν 4.750 Ιταλοί ως εγκληματίες πολέμου και κρατήθηκαν ως αιχμάλωτοι 5000 παραδοθέντες άοπλοι Ιταλοί που θεωρήθηκε πως δεν έλαβαν μέρος στην μάχη. Δυστυχώς όμως 1264 από αυτούς σκοτώθηκαν όταν κάποια απ' τα σκάφη που τους μετέφεραν στην ηπειρώτικη χώρα έπεσαν σε νάρκες. Το γερμανικό προσωπικό ασφαλείας των σκαφών έκανε χρήση πυρών με πολυβόλα προκειμένου να ... καταστείλει τον πανικό των Ιταλών ναυαγών !

* Μάλιστα σημειώθηκαν και επεισόδια μισαλλοδοξίας και απειθαρχίας. Ένας λοχαγός σκοτώθηκε από έναν πυροβολητή του ναυτικού και ένας Ιταλός οδηγός εκτελέστηκε από έναν Ιταλό καραμπινιέρε με την καηγορία της γερμανοφιλίας. Έγινε και απόπειρα δολοφονίας κατά του μεράρχου !


Ο λοχαγός Ρέντσο Απολόνιο ( πρώτος από αριστερά ), ο πολιτικός του ΕΛΑΣ Θάνος ( με τα γένια ), ο καπετάνιος του ΕΛΑΣ Διονύσης Γεωργόπουλος ( με το μουστάκι ) και ο λοχαγός Άμος Παμπαλόνι ( πρώτος από δεξιά ) τον Οκτώβριο του 1944 στο λιμάνι του Αργοστολίου. Οι δύο Ιταλοί λοχαγοί είχαν πρωτοστατήσει στην αντίσταση κατά των Γερμανών.
Μάλιστα ο Απολόνιο είχε ανοίξει πρώτος πυρ κατά της γερμανικής φορτηγίδας που βυθίστηκε το πρωί της 13ης Σεπτεμβρίου 1943. Μετά την σύλληψή του θα εκτελούνταν απ' τους Γερμανούς. Κατά την διάρκεια των αρχικών συγκρούσεων όμως είχε αιχμαλωτίσει 12 Γερμανούς , τους οποίους όχι μόνο δεν κακοποίησε , αλλά τους επέτρεψε να διατηρήσουν τον ατομικό τους οπλισμό και τους αντάλλαξε με Ιταλούς αιχμαλώτους. Αυτό του έσωσε την ζωή, γιατί στην δίκη του που έγινε την 27η Οκτωβρίου 1943, εμφανίστηκαν στο γερμανικό στρατοδικείο οι εν λόγω Γερμανοί και έδωσαν μαρτυρία για την άψογη συμπεριφορά του Απολόνιο απέναντί τους !
Το 1957 απαλλάχτηκε και από το Στρατοδικείο της Ρώμης για την "επαναστατητική του κίνηση" να ανοίξει πρώτος πυρ χωρίς διαταγή κατά των Γερμανών.
Μετά την επίθεση κατά της φορτηγίδας ο Απολλόνιο είχε ενισχύσει με χειροβομβίδες Έλληνες πατριώτες , οι οποίοι και επιτέθηκαν κατά των Γερμανών. Στην επίθεση αυτή διακρίθηκε ο Έλληνας πατριώτης Στεφανίτσης.


Ταγματάρχης Χάραλντ φον Χίρσφελντ , διοικητής των γερμανικών στρατευμάτων που κατέσφαξαν τους Ιταλούς στην Κεφαλονιά. Σκοτώθηκε σε ηλικία 33 ετών ως στρατηγός στην Βαρσοβία τον Ιανουάριο του 1945.


Λευκάδα
Στις 13/9 έφθασαν στην Λευκάδα ( νησί της Αγία Μαύρας ) γερμανικές δυνάμεις απ' την Πρέβεζα. Στις διαπραγματεύσεις που έγιναν ο Ιταλός στρατιωτικός διοικητής ζήτησε προθεσμία για να επικοινωνήσει με τους ανωτέρους του στην Κέρκυρα. Αντί άλλης απάντησης οι Γερμανοί τον εκτέλεσαν επί τόπου ! Τότε οι υπόλοιποι Ιταλοί παραδόθηκαν αμέσως χωρίς αντίσταση. Κατ' άλλη άποψη οι Ιταλοί παρέδωσαν το πυροβολικό τους , αλλά αρνήθηκαν να παραδώσουν τον ατομικό τους οπλισμό. Τότε οι Γερμανοί τους επιτέθηκαν , αιχμαλώτισαν πολλούς και τουφέκισαν τον διοικητή συνταγματάρχη Μάριο Οτάβιο. Τα νέα αυτά προκάλεσαν την αγανάκτηση των Ιταλών της Κεφαλλονιάς .

Ζάκυνθος
Στις 9/9/1943 αποβιβάστηκαν στην Ζάκυνθο Γερμανοί δήθεν για ανάπαυση, στην πραγματικότητα για να καταλάβουν το νησί. Μετά από διαπραγματεύσεις και την απειλή αεροπορικού βομβαρδισμού με Στούκας οι περισσότεροι Ιταλοί παραδόθηκαν στις 11/9. Όσοι δεν επιθυμούσαν παράδοση αναχώρησαν για την Κεφαλλονιά.

Κέρκυρα
Στο νησί υπήρχε δύναμη 10.000 ( ή 4.160 ) Ιταλών και ελάχιστοι Γερμανοί. Οι Ιταλοί ήταν πιστοί στην κυβέρνηση Μπαντόλιο και συνέλαβαν τους Γερμανούς. Στις 9/9 οι Γερμανοί προσπάθησαν να αποβιβάσουν δυνάμεις απ' την Ηγουμενίτσα , αλλά απωθήθηκαν. Στις 13- 14/9 οι Γερμανοί προχώρησαν σε άγριο βομβαρδισμό του νησιού με εμπρηστικές βόμβες , με αποτέλεσμα να σκοτωθούν πολλοί άμαχοι και να καταστραφούν πολλοί ιστορικοί και καλλιτεχνικοί θησαυροί. Ταυτόχρονα γερμανικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στο νησί. Ακολούθησαν άγριες μάχες για πολλές ημέρες. Στις 26/9 παραδόθηκαν οι τελευταίοι Ιταλοί. Δυστυχώς το απόγευμα της ίδιας ημέρας αγγλικά αεροπλάνα πέταξαν πάνω απ' το αεροδρόμιο της Κέρκυρας , διέκριναν τους πολυπληθείς Ιταλούς αιχμαλώτους και τους επιτέθηκαν με βόμβες και πολυβολισμούς ! Οι δυστυχείς Ιταλοί προσπάθησαν να εξέλθουν από την περιφραγμένη ζώνη του αεροδρομίου και τότε δέχτηκαν τα πυρά των Γερμανών δεσμοφυλάκων τους ! Πολλοί απ' τους επιζώντες εκτελέστηκαν ή δέθηκαν μέσα σε σάκκους και ρίχτηκαν στην θάλασσα !!! Προς τιμήν τους υπήρξαν Γερμανοί που αρνήθηκαν να λάβουν μέρος στις εκτελέσεις . Στις 16/10/1943 κυκλοφόρησε γερμανική διαταγή στην Κέρκυρα που καλούσε όσους Ιταλούς στρατιώτες διέφευγαν ακόμη την σύλληψη ή είχαν δραπετεύσει να παραδοθούν. Σε αντίθετη περίπτωση θα εκτελούνταν. Θα εκτελούνταν και όσοι Κερκυραίοι τους παρείχαν άσυλο.

Απώλειες Μεραρχίας Άκουι και Ιταλικού Ναυτικού σε Κεφαλλονιά και Κέρκυρα σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες
Οι συνολικοί επιζήσαντες απ' την Μεραρχία Άκουι ήταν 2.385. Από αυτούς οι 135 ήταν αξιωματικοί , γιατροί και ιερείς και οι 2.250 οπλίτες.
Στην Κεφαλλονιά σκοτώθηκαν 390 Ιταλοί αξιωματικοί ( 65 έπεσαν στη μάχη , 189 εκτελέσθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες στο πεδίο της μάχης , 136 εκτελέσθηκαν μετά από στρατοδικείο ). Σκοτώθηκαν 9640 υπαξιωματικοί και οπλίτες ( στην μάχη έπεσαν 1250 υπαξιωματικοί και οπλίτες , 5000 εκτελέσθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες στο πεδίο της μάχης και 3000 εξαφανίστηκαν στην θάλασσα εξαιτίας της βύθισης 3 πλοίων που τους μετέφεραν ).
Στην Κέρκυρα σκοτώθηκαν 3 αξιωματικοί και 600 υπαξιωματικοί και οπλίτες . Εκτελέστηκαν μετά την παράδοση 20 αξιωματικοί.

Επίλογος
Στην ηπειρωτική Ελλάδα 5000 Ιταλοί ( μεραρχία Pinerolo κυρίως ) κατέφυγαν στους αντάρτες , ενώ 1200 αιχμαλωτίστηκαν απ' τους Γερμανούς. Στο Αιγαίο ( Λέρος , Σάμος , Σαντορίνη ) απ' τους 14.000 Ιταλούς που υπήρχαν συνελήφθησαν 9.700. Στην Τουρκία κατέφυγαν 1.200.


Ο Ιταλός στρατηγός Ερνέστο Τσιμινιέλο. Αιχμαλωτίστηκε από τους Γερμανούς και θανατώθηκε το 1943. Κατά μια άποψη καρατομήθηκε απ' τους Γερμανούς στους Άγιους Σαράντα της Βορείου Ηπείρου , το κεφάλι του μπήχτηκε σε πάσσαλο και επιδεικνυόταν στον τοπικό πληθυσμό σαν τρόπαιο.

Πηγές
- ΜΙΑ ΤΡΑΓΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ ΠΕΛΑΓΟΣ - Η κατάληψη των νήσων από τους Γερμανούς (1943), Μιχαήλ Β. Οικονομάκος , Αντιστράτηγος ε.α. , Περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία , Εκδόσεις Περισκόπιο , τεύχος 61 , σελ. 26 - 31
- Ιστορία Εικονογραφημένη , Εκδόσεις Πάπυρος , Ιούλιος 2013 , Κεφαλλονιά - Σεπτέμβριος 1943, Σάντι Κορβάγια ( δημοσιογράφος και συγγραφέας ) , Μετάφραση : Οδυσσέας Κυριακόπουλος

[Τλαξκαλτέκος]

Ελεύθερη Ελλάδα 11/3/1946 ( Όργανο του ΕΑΜ )
Κάλτσεφ - Ραβάλι

[Ακρίδης Κατσαριδόπουλος]

Οι Ιταλοί γιατί δεν προσαρτησαν στο αλβανικό κράτος τη Θεσπρωτία οπως εκαναν με το Κοσσοβο και τμήμα της βόρειας Μακεδονίας;

[Τλαξκαλτέκος]

Οι Ιταλοί γιατί δεν προσαρτησαν στο αλβανικό κράτος τη Θεσπρωτία οπως εκαναν με το Κοσσοβο και τμήμα της βόρειας Μακεδονίας;

Την ήθελαν για τον εαυτό τους. Επίσης δεν ήταν οι Αλβανοί όσοι νόμιζαν πως ήταν. Εξάλλου είχαν σχέδια και με το πριγκιπάτο της Πίνδου :