Παρατηρητήριο ελληνικής οικονομίας

[Προέλλην]

Στα επίπεδα του 2009 μειώνεται το δημόσιο χρέος

Στα επίπεδα του 2009, ήτοι πριν από τη 10ετή κρίση, θα μειωθεί το 2026 το δημόσιο χρέος. Καθώς, σύμφωνα με το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού, αυτό θα διαμορφωθεί το επόμενο έτος σε 359 δισ. ευρώ ή 137,6% του ΑΕΠ (μείωση κατά 7,8 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2025), όταν ήταν 147,8% του ΑΕΠ το 2010, που η χώρα έλαβε το πρώτο πακέτο διάσωσης.

Εξέλιξη, η οποία οφείλεται εν πολλοίς και στο γεγονός ότι τον Δεκέμβριο εφέτος αναμένεται να υλοποιηθεί νέα πρόωρη αποπληρωμή των ευρωπαϊκών δανείων του GLF, τα οποία έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο, με την αναλογική αποπληρωμή δανείων που λήγουν κατά τα έτη 2033- 2041, συνολικού ύψους 5,29 δισ. ευρώ.

Έχουν προηγηθεί οι αποπληρωμές δανείων ύψους 7,935 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο 2024, άλλων 5,29 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο 2023 και 2,645 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο 2022. Πρόκειται για δάνεια του πρώτου μνημονίου, τα οποία συνιστούν το μεγαλύτερο βάρος στο χαρτοφυλάκιο του χρέους.

Κύριος στόχος η αποπληρωμή των δανείων

Τώρα, κύριος στόχος είναι η αποπληρωμή των εν λόγω διμερών δανείων μία δεκαετία νωρίτερα από την τελική ημερομηνία λήξης τους, ήτοι το αργότερο έως το 2031, ούτως ώστε το δημόσιο χρέος να μειωθεί τόσο ως απόλυτο μέγεθος όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών επιζητεί να αξιοποιήσει την τρέχουσα δημοσιονομική σταθερότητα και τις ευνοϊκές συνθήκες στις αγορές. Και να στείλει σήμα ότι η χώρα δεν επιδιώκει απλώς να καλύψει τις υποχρεώσεις της, αλλά να ανακτήσει πλήρη αυτονομία και αξιοπιστία, δημιουργώντας προϋποθέσεις για χαμηλότερο κόστος δανεισμού στο μέλλον.

Άμεσα οφέλη

Όπως αναφέρουν αξιωματούχοι του υπουργείου, η πρόωρη αποπληρωμή έχει πολλαπλά οφέλη:

Μείωση του κόστους των τόκων και περιορισμό της δαπάνης εξυπηρέτησης του χρέους.

Ενίσχυση της αξιοπιστίας, καθώς οι αγορές και οι οίκοι αξιολόγησης θα λάβουν το μήνυμα ότι η χώρα διαχειρίζεται ενεργητικά το χρέος της και όχι απλώς μέσω επιμηκύνσεων.
Περιορισμός κινδύνων αναχρηματοδότησης και μείωση της έκθεσης σε πιθανές μελλοντικές αναταράξεις διεθνώς.

Δημιουργία δημοσιονομικού χώρου, λόγω της μείωσης των δαπανών για τόκους.

Εν κατακλείδι, με βάση το σχέδιο του υπουργείου, η προοπτική είναι να υποχωρήσει το δημόσιο χρέος κάτω από το 100% του ΑΕΠ έως το 2035. Με τις προβλέψεις του ΔΝΤ να συγκλίνουν ότι το 2030 η Ελλάδα θα έχει χρέος στο 125% του ΑΕΠ- χαμηλότερο ποσοστό από την Ιταλία- γεγονός το οποίο, όπως επισημαίνουν οι παράγοντες του υπουργείου, αποτυπώνει την πρόοδο στην εξυγίανση των δημοσιονομικών μεγεθών της χώρας.

https://www.cnn.gr/oikonomia/anaptyxi/s ... mesa-ofeli

[Προέλλην]

Σε ακίνητα το 70% της περιουσίας των ελληνικών νοικοκυριών

Σταθερή αξία αποτελούν για τα ελληνικά νοικοκυριά οι τοποθετήσεις σε ακίνητα, που αντιπροσωπεύουν το 70% της συνολικής περιουσίας τους, με την αξία τους να υπολογίζεται κοντά στα 500-600 δισ. ευρώ. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης, όπου κατά μέσον όρο τοποθετούν το 45% των περιουσιακών τους στοιχείων σε ακίνητα, προκρίνοντας τις τοποθετήσεις σε συνταξιοδοτικά προγράμματα, χρηματοοικονομικά προϊόντα και ομόλογα, στα οποία τοποθετούν το 37% των περιουσιακών τους στοιχείων.

Αντίστροφη είναι η κατάσταση στη χώρα μας, με τα νοικοκυριά να προκρίνουν ως δεύτερη επενδυτική επιλογή τις καταθέσεις, που αντιπροσωπεύουν το 20% της συνολικής περιουσίας τους (150 δισ. ευρώ με βάση τα τελευταία στοιχεία Αυγούστου 2025), έναντι μέσου όρου 15% στην Ευρωζώνη.

Σε συνταξιοδοτικά προγράμματα έχουν τοποθετήσει μόλις το 5% της περιουσίας τους (έναντι μέσου όρου 25% στην Ευρωζώνη) και άλλο ένα 5% είναι τοποθετημένο σε χρηματοοικονομικά προϊόντα, έναντι 12% στην Ευρωζώνη (10% σε μετοχικούς τίτλους και αμοιβαία κεφάλαια και το 2% σε ομόλογα). Ακόμα και σε χώρες με υψηλά ποσοστά τοποθετήσεων σε ακίνητα, όπως η Ιταλία, το 20% των περιουσιακών στοιχείων των πολιτών είναι τοποθετημένο σε συνταξιοδοτικά και χρηματοοικονομικά προϊόντα, ενώ σε χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία τα ποσοστά αποταμίευσης σε συνταξιοδοτικά και χρηματοοικονομικά προϊόντα φτάνουν το 45%-50%.

Ο «συντηρητισμός» των Ελλήνων στις επενδυτικές επιλογές τους δεν εξαντλείται μόνο στα ακίνητα. Αφορά εξίσου και τις τοποθετήσεις σε ρευστά διαθέσιμα, αφού σύμφωνα με τις αναλύσεις των τομέων διαχείρισης περιουσίας των τραπεζών, τα ελληνικά νοικοκυριά διατηρούν πάνω από το 60% του χρηματοοικονομικού πλούτου τους σε μετρητά, ποσοστό που είναι το υψηλότερο στην Ευρωζώνη, παρά το γεγονός ότι τα επιτόκια των καταθέσεων στη χώρα μας είναι από τα χαμηλότερα σε σύγκριση με τα επιτόκια άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Το ποσοστό μεταξύ των ενηλίκων που έχουν στην κατοχή τους επενδυτικά προϊόντα είναι λιγότερο από 10%. Μετοχές έχει το 8% των ενηλίκων, επενδυτικό λογαριασμό το 5% και αμοιβαία κεφάλαια μόλις το 2%, ενώ το 3% έχει ομόλογα και περίπου το 1% έχει ομόλογα ή έντοκα γραμμάτια του ελληνικού ∆ημοσίου.

Η εικόνα αυτή κατατάσσει την Ελλάδα σε μια από τις χαμηλότερες θέσεις στην ευρωπαϊκή αγορά των υπό διαχείριση κεφαλαίων –στη 16η θέση μεταξύ 21 χωρών–, με υπό διαχείριση κεφάλαια μόλις 22 δισ. ευρώ, έναντι 44 δισ. ευρώ που έχει η Πορτογαλία (κατατάσσεται στη 14η θέση), 506 δισ. ευρώ που έχει η Ισπανία (κατατάσσεται στην 7η θέση), ενώ πολλαπλάσια είναι τα υπό διαχείριση κεφάλαια αγορών όπως η Ιταλία, που φθάνει το 1,5 τρισ. ευρώ, και η Γαλλία, που ξεπερνάει τα 4,8 τρισ. ευρώ.

Στελέχη της αγοράς του asset management αποδίδουν τον χαμηλό βαθμό κατοχής επενδυτικών προϊόντων στο χαμηλό επίπεδο χρηματοοικονομικού εγγραμματισμού, με το 44% των ενηλίκων να δηλώνει ότι δεν γνωρίζει πώς να αποταμιεύει ή να επενδύει μακροπρόθεσμα, ενώ λιγότεροι από τους μισούς ενηλίκους κατανοούν την έννοια της διαφοροποίησης του κινδύνου. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνών, σημαντικό ποσοστό των ενηλίκων επιδεικνύει στάση βραχυπρόθεσμου ορίζοντα, με περισσότερους από τους μισούς (55%) να πιστεύουν ότι τα χρήματα υπάρχουν για να ξοδεύονται, το 37% να έχει την τάση να ζει για το σήμερα και να αδιαφορεί για το αύριο και το 29% να θεωρεί ότι είναι πιο ικανοποιητικό να ξοδεύει χρήματα παρά να τα αποταμιεύει για το μέλλον.

Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς διαχείρισης περιουσίας, η αξία των τοποθετήσεων σε ακίνητα ενισχύεται από τη σταθερή άνοδο των τιμών τα τελευταία χρόνια, αλλά η δημιουργία αυτής της υπεραξίας αποτελεί αντικίνητρο για μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού, που έχει μάλιστα μεγαλύτερη ανάγκη αποταμίευσης. Οπως εξηγούν, εξαιτίας της ανόδου των τιμών των ακινήτων, η αγορά με τη μορφή επένδυσης είναι πλέον απαγορευτική για έναν σημαντικό αριθμό νοικοκυριών, που δεν διαθέτουν το κεφάλαιο για μια τέτοια κίνηση, αναδεικνύοντας τη σημασία που έχει η αποταμίευση σε χρηματοοικονομικά μέσα, ειδικά για τα νοικοκυριά με μικρά ή μεσαία εισοδήματα. Σε αντίθεση με την αγορά ακινήτου που απαιτεί σημαντικά κεφάλαια, «η επένδυση σε αμοιβαία κεφάλαια, ασφαλιστικά προϊόντα ή σε συνδυασμούς καταθετικών και επενδυτικών λογαριασμών απαιτεί μικρά ποσά και μπορεί να εξασφαλίσει ένα συμπληρωματικό εισόδημα σε βάθος χρόνου», ενισχύοντας το επίπεδο της αποταμίευσης, που παραμένει αρνητικό και είναι το χαμηλότερο στην Ευρωζώνη, καταγράφοντας μείωση 3,6% το πρώτο τρίμηνο του 2025.

https://www.moneyreview.gr/business-and ... oikokyrion

Mα γιατί ανεβαίνουν τα ενοίκια;

[Προέλλην]

Σε προ μνημονίων εποχή επιστρέφει φέτος το χρέος

Στο επίπεδο του 2009 εκτιμάται ότι επανήλθε το ελληνικό χρέος, υποχωρώντας στο 145,4% του ΑΕΠ φέτος και περαιτέρω το 2026, σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή. Πρόκειται για μεγάλη μείωση από το επίπεδο του 210% που είχε αγγίξει το 2020 και είναι ελαφρώς χαμηλότερο από το επίπεδο του 147,8% που καταγράφηκε το 2010, όταν η χώρα πήρε το πρώτο πρόγραμμα διάσωσης.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg, τα στοιχεία αυτά σηματοδοτούν ένα ακόμη ορόσημο στην αποκατάσταση της Ελλάδας ως δανειολήπτη. Η χώρα έχει ήδη καταφέρει να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα, έχει αποπληρώσει πρόωρα τα δάνεια του ΔΝΤ και σκοπεύει να κάνει το ίδιο με μέρος των δανείων διάσωσης από τις ευρωπαϊκές χώρες. Ως αποτέλεσμα, το προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει ότι το χρέος θα υποχωρήσει στο 137,6% το 2026.

Οπως τονίζει το Bloomberg, τέτοιου είδους εξελίξεις είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτες δεδομένου του χάους στη Γαλλία, η οποία ήταν ανάμεσα στις μεγαλύτερες αρωγούς στην ελληνική κρίση και τώρα βιώνει τις δικές της οικονομικές αναταραχές. Σημειώνεται ότι τα προβλήματα επιδεινώθηκαν σήμερα, καθώς ο Γάλλος πρωθυπουργός Sebastien Lecornu παραιτήθηκε αιφνιδιαστικά, οδηγώντας το κόστος δανεισμού της χώρας σε σύγκριση με το γερμανικό χρέος στο υψηλότερο επίπεδο από τα τέλη του 2024.

Η Ελλάδα έχει βελτιώσει δραματικά το προφίλ του χρέους της, υπερβαίνοντας επανειλημμένως τους δημοσιονομικούς στόχους, σημειώνει το Bloomberg. Αντίστοιχη πορεία αναμένεται να ακολουθήσει και το 2025 για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά και τώρα αναμένει δημοσιονομικό πλεόνασμα 0,6% του ΑΕΠ έναντι του αρχικού στόχου για έλλειμμα 0,6. Για το επόμενο έτος, το σχέδιο προϋπολογισμού προβλέπει έλλειμμα 0,1%.

Τα δημοσιονομικά επιτεύγματα της χώρας έρχονται σε αντίθεση όχι μόνο με τη Γαλλία, αλλά και με μεγάλο μέρος της Ευρώπης. Το 2024, η Ελλάδα ήταν μία από τις έξι μόνο χώρες της ΕΕ που κατέγραψαν πλεόνασμα στον προϋπολογισμό.

Σύμφωνα με το Bloomberg, χάρη στα υψηλότερα έσοδα από το προσδοκώμενο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε μια σειρά φορολογικών ελαφρύνσεων και άλλων μέτρων δημοσιονομικής ελάφρυνσης, με στόχο να περιοριστεί ο αντίκτυπος της αύξησης του κόστους ζωής, η οποία παραμένει το σημαντικότερο πρόβλημα για τους πολίτες, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, η ελληνική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 2,2% το 2025, ελαφρώς βραδύτερα από το αρχικά προσδοκώμενο, αλλά και ταχύτερα από τον μέσο όρο της Ευρώπης. Για το 2026 προβλέπεται ανάπτυξη 2,4%.

Η ελληνική κυβέρνηση, σημειώνει το Bloomberg, έχει εστιάσει στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων για την τόνωση της οικονομίας και τη μείωση της ανεργίας. Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού αναμένεται:

- Αύξηση 5,7% στις επενδύσεις το 2025 και 10,2% το 2026
- Πτώση της ανεργίας στο 8,6% το 2026 από 9,1% φέτος
- Επιβράδυνση πληθωρισμού στο 2,2% το 2026 από 2,6% φέτος
- Πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,6% του ΑΕΠ το 2025 και στο 2,8% το 2026
- Το ελληνικό ΑΕΠ σχεδόν στα 261 εκατ. ευρώ το 2026

https://www.moneyreview.gr/business-and ... -to-chreos

[Προέλλην]

Μειώνονται τα μετρητά, αυξάνονται τα δημόσια έσοδα

Στην αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών κατά 3 δισ. ευρώ στο επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024 οδήγησαν τα μέτρα που ελήφθησαν το προηγούμενο έτος.

Συγκεκριμένα, σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS και η επέκταση των POS στο σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας το δεύτερο εξάμηνο του 2024 φέρνουν στην επιφάνεια αδήλωτα εισοδήματα καθώς και αυξημένα έσοδα από τον ΦΠΑ.

https://www.moneyreview.gr/business-and ... osia-esoda